[EDITORIAL] Ang pamana ni Baby River mula sa hukay

Acquitted ang nanay ni Baby River Nasino na si Reina Mae.  

Sa wakas, gumana rin ang dispalinghadong hustisya. Pero wala na si Baby River. Hindi na maibabalik ang namatay na sanggol na ipinanganak habang nakakulong ang ina, at puwersadong napahiwalay dito.

Naaresto si Reina Mae Nasino at dalawa pang kasamahan nito dahil sa umano’y illegal possession of firearms and explosives, isang non-bailable offense. Kung tatanungin mo ang human rights defenders, SOP ‘yan ng mga arresting teams kapag dumadampot ng mga pinaghihinalaang kasapi ng underground organizations. Para nga naman hindi makapag-bail. Sabi mismo ng abogado ni Nasino, planted daw ang firearms. Nangyari na ‘yan sa iba bago kay Reina Mae, at mangyayari muli. Lalo na sa panahong namamayagpag ang National Task Force to End Local Communist Armed Conflict o NTF-ELCAC.

Buntis si Reina Mae nang naaresto, at nanganak nang premature sa kulungan. Hiniling niya sa mga kinauukulan na pabayaang manatili sa kanya ang sanggol. Alam ng lahat na mahalaga sa kalusugan ng sanggol ang breastfeeding sa unang anim na buwan, pati na rin ang pagpapalakas ng bond sa pagitan ng ina at baby – lalo na’t premature ang bata. Sa kabila nito, hindi pinagbigyan ang hiling ni Reina Mae. 

Sa kabila ng maraming petisyon para sa furlough, hindi nakapiling ni Reina Me ang kanyang supling dahil ayaw siyang palabasin ng kulungan upang dumalaw. Hindi nagtagal, itinakbo si ospital si Baby River dahil nagtaglay ng senyales ng COVID-19 (pero nag-negative naman sa test). Namatay ang sanggol nang sumunod na buwan.

Pero hanggang sa libing, nagpamalas ang mga kinauukulan ng nakalulunos na kawalang-puso kay Reina Mae. Binigyan lang siya ng anim na oras na furlough para sa libing. 

Haunting ang images ni Reina Mae na nakahandcuff habang tinatanaw ang anak sa kabaong. Overkill ang 20 pulis at SWAT na nakapaligid sa punerarya. Humarurot pa ng takbo ang hearse na nagdala sa labi ni Baby River papuntang sementeryo – tila dahil ayaw ng mga kinauukulan na magkaroon ng pagkakataong mag-protestang martsa ang mga tao, di bale nang maiwan ang nagluluksang pamilya sa alikabok at usok. 

Hanggang sa huli, hindi nakatikim si Baby River ng awa o pagkalinga mula sa lipunan dahil siya’y anak ng pinaghihinalaang rebelde. Pinarusahan siya at idinamay sa pagpapahirap at pang-aapi sa kanyang ina. Guilty si Baby River by association.

Minsa’y sinabi ng nakaupong justice secretary na may “working justice” sa Pilipinas nang kausap nito ang international community na nag-aalala sa sitwasyong karapatang pantao sa bansa.

Hustisya bang maituturing kung ang mayaman at may impluwensiya lang ang makaaasa ng patas na pagtrato? Anong nangyari sa justice for all? Hustisya ba ang hadlangang magsama ang mag-ina dahil itinuring na kaaway ng estado ang magulang?

Hindi na bago ang pagkukulong ng mga aktibistang itinuturing na perwisyo ng mga nasa poder, pero ibang antas ng kaitiman ng budhi ang maging malupit sa isang sanggol.

Ano’t ano man, dapat nakita ng mga korte na ang pinakabulnerableng nilalang sa sitwasyong ito ay si Baby River. Dapat ginawa ng mga korte ang lahat upang tiyaking hindi siya magiging biktima ng pulitika at poot na nakapaligid sa ipinaglalaban ng kanyang ina.

Ano’t ano man, failure of justice ang pagkamatay ni Baby River.

Bagamat malaya na at wala nang kaso, kalamansi sa sugat ang desisyon ng korte para kay Reina Mae na namatayan ng anak. Wala na si Baby River at hindi na siya maibabalik, kahit katigan pa siya ng ilang korte.

Maaaninag daw ang tunay na kaluluwa ng isang lipunan sa kung papaano nito tinatrato – hindi ang mga pinagpipitagang mamamayan – kundi ang mga nasasakdal at kriminal.

At tila ‘yan ang pamana ni Baby River, ang ipamukha kung gaano na tayo kalupit at kawalang-puso bilang isang lipunan. – Rappler.com